Duurzaamheid is eigenlijk dat alles een cirkeltje is
Hoe de beste definitie van het containerbegrip ‘duurzaamheid’ eigenlijk een heel eenvoudige is.
Soms hoor je op de werkvloer de raakste typeringen over duurzaamheid. Bij een zorginstelling, op een de dagbestedingslocaties, interviewde iemand eens in het kader van het samenstellen van de jaarlijkse duurzaamheidsrapportage een cliënt die een composteermachine bedient. Aan het einde van dat leuke gesprek zei deze cliënt ineens:
‘Duurzaamheid is eigenlijk dat alles een cirkeltje is.’
Bijna terloops floepte dat zinnetje eruit. Hij sloeg daarmee ede spijker op zijn kop. Het was een simpele, maar rake definitie; duurzaamheid is inderdaad een cirkeltje. Eenvoudiger en treffender kun je het niet formuleren. Onder consultants, directeuren en managers proberen we het begrip duurzaamheid vaak met veel dure begrippen te vangen: circulariteit, total cost of ownership, materialiteit, stakeholdermanagement en ga zo maar door.
In Amsterdam scharen ze al het beleid dat op duurzaamheid is gericht onder de hippe noemer ‘donut’. Op zich een leuke metafoor van de Britse econome Kate Raworth, die door de gemeente is ingehuurd als consultant. Een donut is (immers ook) een cirkel; een ecosysteem waarbinnen alles met elkaar verbonden is. Treed je buiten de kaders van die donut dan overschrijd je de grenzen van de planeet. Deze manier van denken kun je loslaten op een bedrijf, stad, provincie of land. Wel heeft een donut – op zich een lekkernij – een wat ongezonde bijsmaak van suiker en vet.
Dan toch liever die even eenvoudige als briljante definitie:
‘Duurzaamheid is eigenlijk dat alles een cirkeltje is.’
Rond beleid maken
De cliënt die met de composteermachine werkt, denkt na over hoe hij van gft-afval vruchtbare compost maakt. Zeer duurzaam, want circulair. Maar wel beperkt tot het thema ‘milieu’. Management teams zijn in hun denken doen ten aanzien van duurzaamheid ook vaak nog begrensd tot milieumaatregelen. De simpele maar tegelijkertijd veelomvattende definitie die deze jonge cliënt (onbewust) aan dat containerbegrip geeft is ijzersterk. Waarom? Omdat deze opgaat voor alle terreinen waarop een duurzame strategie van een bedrijf, instelling, gemeente of land betrekking heeft. Zoals:
- HRM: een rond personeelsbeleid gaat over de ontwikkeling van medewerkers, leeftijdsbeleid, balans werk en privé et cetera. Levensloopbeleid dus, de cirkel van het leven.
- Inclusieve samenleving waarin ieder naar zijn of haar kunnen zo goed mogelijk participeert. Een ‘ronde’ samenleving dus.
- Ketensamenwerking: samenwerking en partnerschappen met onder anderen leveranciers in de keten kunnen het circulaire denken bevorderen en producenten aanzetten tot circulair(der) ontwerpen en produceren. Ook een cirkeltje.
- En ja, natuurlijk gaat het ook over milieumaatregelen. De menselijke impact op de aarde begrenzen, gelet op CO2, water, afval, biodiversiteit, et cetera. Dat is ook de verantwoordelijkheid van bedrijven en instellingen.
Maak de keten rond
Een praktische en beproefde methode waarmee u die verantwoordelijkheid kunt nemen, is bijvoorbeeld de Tripple aanpak van Constantis. Deze aanpak bestaat uit onder meer een instrumentarium, scholing van medewerkers en desgewenst advies op maat. Hiermee ontwikkelt u binnen uw organisatie een duurzame strategie en zet u deze om in klinkende resultaten. Leidraad en permanente inspiratiebron zijn ISO 26000 en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Met de Trippple aanpak maakt u, samen met uw stakeholders van uw gehele waardeketen, dat cirkeltje. Want duurzaamheid is eigenlijk dat alles een cirkeltje is.
In de Trippple toolkit heeft Constantis haar uitgebreide en beproefde instrumentarium verzameld, waarmee u zélf (begeleid) een duurzame strategie in uw gehele organisatie kunt implementeren.
