Minder geld naar energieonderzoek in 2023, meer naar gebruik nieuwe technieken

Vorig jaar ging er minder geld naar energieonderzoek, vergeleken met eerdere jaren. Hieronder valt bijvoorbeeld onderzoek naar energiebesparing en duurzame energiebronnen. In 2023 gaf de Rijksoverheid € 151 miljoen uit aan energieonderzoek. Dat is € 139 miljoen minder dan in 2022. Het meeste geld ging dit jaar naar onderzoek voor energiebesparende technieken. Dat staat in de ‘Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek 2023’ van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Minder geld naar energieonderzoek

De Rijksoverheid gaf dus minder geld uit aan energieonderzoek, vergeleken met 2022. Daarvoor zijn 3 oorzaken:

In 2023 gaf de Rijksoverheid in plaats daarvan veel geld uit aan subsidies die bedrijven helpen investeren in nieuwe energiebesparende technieken. Deze subsidies tellen niet mee in de monitor, omdat ze niet onder energieonderzoek vallen. Voorbeelden daarvan zijn:
- Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI) (€ 130 miljoen)
- Investeringssubsidie maakindustrie klimaatneutrale economie (IMKE) (€ 148 miljoen)
- Subsidieregeling grootschalige productie volledig hernieuwbare waterstof via elektrolyse (OWE) (€ 998 miljoen).
Vorig jaar ging er meer geld naar onderzoeksprojecten die gericht waren op circulariteit (hergebruik van grondstoffen, onderdelen en producten). Ook deze projecten vallen niet onder energieonderzoek en tellen niet mee in de monitor.
In 2023 was de subsidie Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) niet open. In 2022 ging er vanuit deze subsidieregeling nog € 66 miljoen naar onderzoek voor innovaties op het gebied van onder meer verduurzaming van gebouwen en industrie, en de ontwikkeling van het elektriciteitssysteem.

Meeste geld naar energiebesparende technieken

Het meeste geld (35%) ging naar energiebesparing. Denk hierbij aan hergebruik van restwarmte of minder gebruik van aardgas bij het maken van producten. De Rijksoverheid besteedde 32% van het geld voor energieonderzoek aan duurzame opwek van elektriciteit. Binnen dit onderdeel ging 60% naar innovaties voor windenergie. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van drones om windturbines op zee te controleren en onderhouden.

Om wat voor soort onderzoek gaat het?

Net als in 2021 en 2022 ging het grootste deel van het subsidiebudget (€ 66 miljoen) naar industrieel onderzoek. Dit is onderzoek om nieuwe kennis op te doen. Een voorbeeld hiervan is hoe we met waterstof op grote schaal elektriciteit kunnen opwekken.

Van al het geld ging een kwart (€ 36 miljoen) naar demonstratieprojecten. Dit zijn projecten die resultaten uit onderzoek op grote schaal in de praktijk brengen.

Wie voerde het onderzoek uit?

Kennisinstellingen en universiteiten ontvingen het meeste geld om onderzoek te doen: € 70 miljoen. Het midden- en kleinbedrijf (tot 250 medewerkers) ontving daarvoor € 37 miljoen, grote bedrijven € 39 miljoen.

Waar kwam het geld vandaan?

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat financierde het meeste onderzoek: € 127 miljoen (84% van het totale budget). De rest kwam van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (€ 10 miljoen), het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (€ 9 miljoen) en andere instanties (€ 5 miljoen), zoals gemeenten, provincies, waterschappen en stichtingen.

Over de monitor

Ieder jaar brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de ‘Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek’ uit. Hierin staat hoeveel geld de Rijksoverheid in het vorige jaar investeerde in energieonderzoek en naar welke partijen dat gaat. De gegevens gaan onder meer naar het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Zo kunnen landen hun inspanningen op energieonderzoek met elkaar vergelijken. Bekijk hier de monitor.

De cijfers in de monitor zijn gebaseerd op de volgende regelingen:

Daarnaast leverden 3 kennisinstellingen gegevens:

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
De Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO)
De Nuclear Research & Consultancy Group (NRG)