Uitstoot van individuele zeeschepen in beeld met Nederlandse satelliet

Kun je vanuit de ruimte meten of een individueel schip teveel vervuilende stoffen uitstoot? Die vraag wil de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) graag beantwoorden. De eerste resultaten van het onderzoek dat de ILT samen met het KNMI en de universiteiten in Leiden en Wageningen doet, zijn veelbelovend. Het is gelukt om de uitstoot van stikstofdioxiden van een individueel schip zichtbaar te maken. Voor grotere en snellere schepen wordt een zwaardere pluim gemeten. Het kunnen vaststellen van die verschillen is nodig om uiteindelijk te kunnen bepalen of een bepaald schip zich aan de internationale regels houdt.

Steeds minder uitstoot

Zeeschepen mogen vanaf 2020 -ook ver op zee- veel minder zwaveldioxide uitstoten. En vanaf 2021 gelden strenge normen voor nieuwbouwschepen op de Noord- en Oostzee Noordzee en Baltische Zee voor de uitstoot van stikstofoxiden. De ILT houdt voor Nederland toezicht op deze internationale regels, maar heeft beperkte middelen om een schip in de gaten te houden als het de haven uitvaart. Als satellietbeelden hier een rol kunnen spelen, betekent dat een grote stap in de wereldwijde monitoring en handhaving. Dat zorgt dan weer voor betere naleving van de regels die als doel hebben om luchtkwaliteit te verbeteren en te zorgen voor eerlijke concurrentie in de scheepvaart.

Invloed weersomstandigheden

In deze studie is onder ideale omstandigheden de uitstoot van stikstofdioxides van individuele schepen zichtbaar gemaakt. Het dagelijks en wereldwijd meten van de uitstoot alle schepen, en of die boven de afgesproken waarden ligt, is nog een flinke uitdaging. Weersomstandigheden zoals harde wind en schepen die bij elkaar in de buurt varen maken het geen eenvoudige opgave. Verder is het meten van de uitstoot van zwaveldioxide een stuk moeilijker dan de in deze studie gemeten stikstofdioxides. Op deze uitdagingen richt het vervolgonderzoek zich de komende tijd.

Samenwerking

De ILT is begin 2020 een project gestart om met satellietbeelden wereldwijd toezicht te houden op de tienduizenden zeeschepen die, ver op zee buiten het zicht van toezichthouders rondvaren. Schepen moeten schonere maar duurdere brandstof gebruiken, en nieuwbouw schepen moeten met zeer schone motoren worden opgeleverd. Voor dit project wordt samengewerkt met verschillende partners waaronder de universiteiten van Leiden en Wageningen en het KNMI.

De bevindingen zijn gepubliceerd in de een wetenschappelijke publicatie.

Onze partners